Het beschermingsbewind van uw naaste ontlast en ontzorgt u ten aanzien van de financiële
handelingen administratie van uw naaste. Indien er ook mentorschap is uitgesproken, zal dit ook het
geval zijn op het gebied van zorg, PGB-beheer en alle bijkomende administratieve last. Ik heb
gemerkt dat veel nabestaanden na het overlijden van onderbewindgestelde worstelen met vragen.
Dit pamflet heeft de bedoeling u wat handvatten te geven, zodat in ieder geval uw meest prangende
vragen beantwoord worden.

Het bewind en/of mentorschap eindigt van rechtswege met het overlijden van de rechthebbende. In
de aanbevelingen meerderjarigenbewind par G.8 wordt dit als volgt verwoord:
“G.8. Wanneer de betrokkene overlijdt, eindigt het bewind van rechtswege. Daarmee eindigt de taak
van de bewindvoerder, behoudens het afleggen van de onder B.12 en 13 genoemde eindrekening en
-verantwoording. Ook de bevoegdheid van de kantonrechter is geëindigd door het einde van het
bewind. Dat betekent dat de kantonrechter geen bevoegdheid meer heeft om machtiging te
verlenen aan de gewezen bewindvoerder voor het verrichten van handelingen”.

Dit houdt in dat de bewindvoerder na het overlijden van uw dierbare geen enkele handeling meer
mag verrichten ten aanzien van het beheer van de boedel van de nalatenschap. U kunt daarmee
voor een complexe of tenminste lastig uitvoerbare situatie komen te staan. Enerzijds omdat uw
dierbare werd begeleid door de bewindvoerder bij alle financiële handelingen, anderzijds doordat er
in het geval van een overlijden wetgeving en regels van kracht worden, die u wellicht minder bekend
voorkomen. Hulp of begeleiding van een nalatenschapscoach, register-executeur of notaris, ligt dan
voor de hand. Welke hulp de meest passende is voor u, is afhankelijk van een aantal factoren.
Het goede nieuws is: die hulp is wel te krijgen. Leest u verder, dan komt u het antwoord op uw vraag
waarschijnlijk wel tegen.

Wat zal de bewindvoerder wel doen bij overlijden?
De bewindvoerder van uw naaste heeft als het goed is, tijdens het leven gezorgd voor een passende
uitvaartverzekering. Daarmee worden de kosten van de uitvaart gedekt. In sommige gevallen kan
ook aanspraak gemaakt worden op uitkering van een overlijdensrisicoverzekering. De bewindvoerder
zal u informeren ten aanzien van de bestaande verzekeringen. U moet als nabestaande wel zelf
contact opnemen met de uitvaartondernemer om de uitvaart te regelen. Hiertoe is de
bewindvoerder niet bevoegd.

De bewindvoerder zal het overlijden melden bij de rechtbank en de bank en diverse instellingen,
waar uw naaste diensten afnam of verplichtingen had. Zorgverzekeraars, pensioenfondsen,
uitkeringsinstellingen en alle overheidsinstellingen, zoals de Belastingdienst, het RDW, de SVB en het
UWV worden automatisch door de gemeente op de hoogte gesteld.
De bewindvoerder zal u als erfgenaam een overzicht sturen van alle vaste lasten en
inkomensbronnen van de overledene. U kunt als nabestaande contact opnemen met deze partijen.
In veel gevallen heeft u daarvoor een Verklaring van Erfrecht nodig.

U kunt niet direct toegang krijgen tot de bankrekeningen van de overledene. U moet eerst een
“verklaring van erfrecht” aanvragen bij een notaris. Hierin legt de notaris schriftelijk vast wie de
erfgena(a)men zijn en of er een executeur of gemachtigde is benoemd, die de bevoegdheid krijgt de
nalatenschap af te handelen. De kosten zijn te verhalen op de boedel. Dit betekent dat de executeur, notaris of gemachtigde deze kosten betaalt uit de tegoeden van de erflater (Lees: overledene) . Met deze verklaring van erfrecht krijgt u als nabestaande én erfgenaam toegang tot de bankrekeningen van de overledene. U meldt u met de verklaring van erfrecht bij de bank.

Binnen vier maanden na het overlijden zal de bewindvoerder aan de nabestaanden “rekening en
verantwoording” afleggen. Dit is een jaarrekening over een beperkte periode; namelijk de periode
vanaf 1 januari van het lopende jaar tot en met de datum van overlijden. Hierin verantwoordt de
bewindvoerder de inkomsten en uitgaven van de overledene in het lopende jaar. Deze moet
ondertekend worden door alle erfgenamen. De bewindvoerder stuurt deze nadien naar de
kantonrechter, waarna (bij goedkeuring) het dossier bij de rechtbank definitief wordt gesloten.
U kunt altijd een afspraak maken met de bewindvoerder om deze te bespreken, zoals de overledene
dit ook deed.

Wat kan de bewindvoerder niet doen na het overlijden?
De bewindvoerder kan géén handelingen meer verrichten in het kader van financieel beheer. Met
andere woorden; de bewindvoerder kan geen bedragen meer overmaken of betalingen meer doen.
De bewindvoerder kan na het overlijden geen vragen meer stellen aan partijen, waar de overledene
mee te maken had. Dit betekent dat de bewindvoerder na het overlijden niet meer bevoegd is om –
bijvoorbeeld- een abonnement te beëindigen of jaaropgaves en eindafrekeningen op te vragen.

De bewindvoerder kan géén aangifte inkomstenbelasting doen voor de erflater/overledene. Die
verplichting rust op de nabestaanden/erfgenamen, als de Belastingdienst aangeeft dat het
noodzakelijk is. Dit geldt ook voor eventuele aangifte erfbelasting.
Als er tijdens het leven een levenstestament is opgesteld, zullen de nabestaanden met de vooraf
opgegeven wensen van de overledene, rekening houden.
Als er een testament is, waarin een executeur is benoemd, voert de executeur deze taken uit.
Voor veel van deze taken kunt u wel hulp inschakelen als er geen testament is. Dit doet u door een
gemachtigde of register-executeur in te schakelen. Deze wordt in de verklaring van erfrecht
genoemd.

Vragen met betrekking tot het testament
Het opstellen van een testament is niet verplicht. Het laten opstellen van een testament is een keuze
die een wilsbekwame persoon tijdens zijn/haar leven kan maken. Hierin regelt de erflater zijn/haar
wensen ten aanzien van de nalatenschap.
De bewindvoerder kan uitsluitend nagaan of er een testament is. Inzage in het testament van een
overledene daarentegen is pas mogelijk na het overlijden en kan alleen opgevraagd worden door de
erfgena(a)m(en) of in opdracht van de erfgenaam of erfgenamen door een notaris. Inzage door
erfgenamen is niet mogelijk vóór het overlijden van uw naaste, met uitzondering van de situatie dat
rechthebbende zelf de inzage vraagt.
Is er geen testament, dan bepaalt de wet, wie erfgenaam is. De huwelijkspartner of geregistreerd
partner is automatisch erfgenaam.

Wel of niet aanvaarden?
Erfgenaam zijn hoeft niet altijd financieel aantrekkelijk te zijn. Let dus goed op. Soms zijn er schulden.
Alhoewel de bewindvoerder deze tijdens het leven zal trachten op te lossen (saneren) in
samenwerking met de onderbewindgestelde, zijn er situaties denkbaar dat dit (nog) niet gelukt is.
De bewindvoerder zal u hierin kunnen adviseren, maar de keuze om de nalatenschap wel/niet te
aanvaarden, is een keuze die u zelf maakt. U kunt een nalatenschap zuiver aanvaarden, beneficiair
aanvaarden of verwerpen. Dit doet u door een akte te ondertekenen. Deze akte is verkrijgbaar via
www.rechtspraak.nl of via een notaris bij u in de buurt.

Tot slot is het belangrijk dat u in gedachten houdt dat alle bezittingen (klein én groot) onder de
nalatenschap vallen. Neemt u iets uit de nalatenschap , dan wordt dit opgevat als “zuivere
aanvaarding” . Vooral als er schulden aanwezig zijn, is dit een belangrijk aandachtspunt, want door
één klein deel van de nalatenschap te aanvaarden, aanvaardt u de gehele nalatenschap!